AFRIKAANS VOETBAL
Ons verblijf in Afrika gaf me wel de tijd om wat beter de impact van het voetbalspel op een Afrikaanse samenleving te observeren. Een interessant artikel in ‘Le Figaro’ van 28 januari 2006 gaf me hierbij wat inspiratie. Als voorbeeld worden de “éléphants ivoiriens” genomen.
Ivoorkust heeft een leuke, frisse ploeg, mooie spelers ook, die ongetwijfeld na de wedstrijd nog gezellig in de kleedkamers wat fratsen uithalen met hun trainer. Ook hun spelstijl is luchtig en technisch van hoog niveau, het combinatiespel wordt niet geschuwd en regelmatig wordt de bal minutenlang vrolijk rondgetikt binnen de ploeg, kortom een genot voor menig voetballiefhebber. Je zou haast vergeten welk verschrikkelijk zwaar juk er op hun frêle, ebbenhouten schouders rust. Zoals elke Afrikaanse ploeg zijn ze het voor hun land verplicht om met een goed resultaat huiswaarts te keren, een slecht resultaat wordt immers beschouwd als een collectieve vernedering. Voor de leuke jongens uit Ivoorkust speelt er zich daarenboven een drama achter de schermen af ten gevolge van de verschrikkelijke burgeroorlog die er de afgelopen drie jaar heerst. Het mag dan ook een wonder heten dat deze jongens op het veld vaak oogstrelend voetbal afleveren. Akkoord, quasi alle spelers circuleren wel ergens in het Europese voetbaleldorado. Sterspeler Didier Drogba was 5 jaar oud toen hij Ivoorkust verliet voor Frankrijk. Het vaderland wordt enkel nog eens bezocht bij een eventuele vakantie of bij het spelen van een verplichte interland. Maar,… iedereen heeft zijn familie in het thuisland en de situatie wordt op de voet gevolgd. Ik kan me voorstellen dat er in de kleedkamers soms stilte heerst na het zoveelste verschrikkelijke bericht over nieuwe etnische, religieuze en neokoloniale conflicten. Er zal dan weinig gelachen worden en de spanning moet te snijden zijn tussen de verschillende animisten, moslims, christenen, … De voormalige Franse trainer Henri Michel verwoordde het als volgt : “En Côte d’Ivoire, il peut se passer n’importe quoi, n’importe quand. Lorsqu’on est attaché, comme moi, à ce pays, l’un des plus beaux que je connaisse et qu’on assiste, impuissant à ce désastre, on a envie de pleurer. C’est terrible : la population est en plein désarroi social et économique. »
Voetbal krijgt hier dan ook een dubieuze rol toebedeeld als wankel middel tot verzoening. “FAITES-NOUS PLAISIR” titelde de Ivoriaanse krant ‘Fraternité Matin”. “Nous souhaitons que l’équipe nous procure de la joie et non de la frustration comme la politique.” viel het nog elders te lezen. In september 2005 verklaarde de minister van sport nog dat bij een eventuele kwalificatie voor het WK. het einde van de oorlog zou afgekondigd worden en het land vreedzaam zou worden herenigd. Ivoorkust verloor echter in de blessuretijd van Kameroen met 2-3 en het was wachten tot het wonder van Caïro, net een week later, waarbij Kameroen in de laatste minuut een penalty miste tegen Egypte en zo het WK-ticket alsnog aan Ivoorkust moest laten. De belofte van de minister van sport bevond zich ondertussen al ergens in een muffe lade van zijn ministerie in Abidjan. Het geeft allemaal aan welke belangen er voor deze jongens op het spel staan.
Kan voetbal de wereld redden ? Sterspeler Drogba, overtuigd katholiek verklaarde na de kwalificatie voor het WK 2006 publiekelijk : “ Ivoiriens, Ivoiriens du nord, du sud, de l’est et de l’ouest, on vous a prouvé aujourd’hui que tout le pays peut cohabiter et jouer ensemble pour un même objectif. On vous le demande, on se met à genoux, pardonnez !!On se met à genoux pour que le pays, avec toutes ses richesses, ne sombre pas dans la guerre. Déposez toutes les armes, organisez des élections et tout ira mieux.» Eigenaardig genoeg heeft deze vredesboodschap impact gehad, het werd voor een tijdje rustiger in Ivoorkust en de spelers stelden zelfs voor om in het noorden van het land te gaan bemiddelen met de heersende rebellen. Helaas werden ze “gerecupereerd” door de huidige president Gbagbo die ze uitgebreid huldigde in zijn paleis. Het conflict is ondertussen weer opgelaaid…
Toch kan je je geen sterker vredessymbool voorstellen dan deze 11 spelers die, ondanks hun grote etnische en religieuze verschillen, een krachtig neen zeggen aan elke vorm van politieke en religieuze onverdraagzaamheid. Of zoals hun trainer het uitdrukt :
“Ce qui est beau dans cette équipe, c’est que tout le monde arrive malgré tout à travailler ensemble. »
Elk goed resultaat zou dan niet alleen een sportieve trofee voor Abidjan opleveren maar ook een hoopvol teken van vrede voor dit verscheurde land kunnen betekenen. En dit geldt nog steeds voor CAN 2008.
